Studia Polskie na Uniwersytecie w Cambridge – utworzone dzięki wieloletnim staraniom Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – mają już zapewnione dalsze funkcjonowanie. Fundacja doprowadziła do zebrania środków na kapitał żelazny niezbędny do rozwoju tego ośrodka po roku 2018.

Studia Polskie zostały uruchomione w 2014 roku dzięki czterem sponsorom: Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Fundacji Grabowskiego, Uniwersytetowi Cambridge i Fundacji Zdanowicza. Instytucje te przekazały kwotę 340 tys. funtów, która pozwala na funkcjonowanie ośrodka do 2018 roku. Aby po tym czasie Studia Polskie nie zniknęły z listy kierunków oferowanych przez Uniwersytet Cambridge, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej zainicjowała proces zbierania środków na kapitał żelazny Studiów Polskich na Uniwersytecie Cambridge, z którego finansowana będzie ich dalsza działalność – ponieważ tylko wieloletnia perspektywa istnienia studiów zapewni im stały dopływ studentów, doktorantów czy rozwój prac badawczych. Istotą finansowania ze środków pochodzących z kapitału żelaznego jest długookresowe inwestowanie w rynki kapitałowe. Zyski od inwestycji zapewnią utrzymanie Studiów Polskich w strukturze i ofercie programowej uniwersytetu, ich niezależność od różnych koniunktur i stabilne funkcjonowanie.

W celu zainteresowania swoim projektem w lutym 2016 r. Fundacja zorganizowała w Belwederze konferencję pt. „Studia o Polsce za granicą: University of Cambridge” z udziałem polskich przedsiębiorców i przedstawicieli polskich władz – m.in. Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Ministerstwa Skarbu Państwa, a także rektora Uniwersytetu Cambridge profesora, Sir Leszka Borysiewicza. Gośćmi i mówcami podczas konferencji byli ponadto: wybrany w międzynarodowym konkursie szef ośrodka dr Stanley Bill oraz pracownicy Wydziału Slawistycznego na Cambridge, w ramach którego funkcjonują Studia Polskie, m.in. prof. Rory Finnin, a także dziekan Wydziału prof. Simon Franklin. Podczas konferencji Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wicepremier dr Jarosław Gowin zadeklarował poparcie MNiSW dla projektu FNP oraz pomoc w zebraniu środków na kapitał żelazny Studiów Polskich. Materiały dotyczące tej konferencji znajdują się tutaj.

Po wielu miesiącach rozmów prowadzonych przez Fundację udało się uzyskać środki budżetowe na ten cel, które w końcu grudnia 2016 r. znalazły się w dyspozycji MNiSW. W ostatniej fazie rozmów do projektu został włączony Uniwersytet Warszawski, który podjął się roli koordynatora całego przedsięwzięcia. Jako partnera dla ośrodka Studiów Polskich w Cambridge JM Rektor UW wskazał Wydział Artes Liberales. W pierwszej połowie tego roku UW, FNP oraz brytyjska uczelnia podpiszą trójstronne porozumienie dotyczące rozwoju Studiów Polskich i współpracy naukowej.

Studia Polskie w Cambridge to już druga inicjatywa Fundacji na rzecz Nauki Polskiej związana z tworzeniem katedr studiów polskich za granicą – pierwsza tego typu katedra powstała na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. – Celem projektu FNP jest, aby nie były to tylko studia polonistyczne, lecz – w szerokim rozumieniu – polonoznawcze, i żeby studenci mogli spotkać w Cambridge także ekspertów od spraw polskich pracujących na innych uniwersytetach brytyjskich. Deklaracje współpracy złożyły już Aberdeen University oraz University College London. Absolwenci Studiów Polskich będą znali język polski, będą mieli szeroką wiedzę o polskiej kulturze i historii – także epok dawnych. Takich osób bardzo nam teraz brakuje – mówi prof. Włodzimierz Bolecki, wiceprezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Ośrodek w Cambridge po dwóch latach akademickich może poszczycić się 60 studentami, a liczba zainteresowanych stale rośnie – jest to najliczniejszy kurs tego rodzaju na znanym w całym świecie Wydziale Języków Nowożytnych i Średniowiecznych Uniwersytetu Cambridge. Studenci poznają nie tylko język polski, ale przede wszystkim kulturę, literaturę i sztukę naszego kraju. Za tym sukcesem stoi kierownik Studiów Polskich dr Stanley Bill. Ten wychowany w Australii Brytyjczyk, komparatysta i specjalista w zakresie twórczości Czesława Miłosza, stworzył zarówno program studiów, jak i plan rozlicznych wydarzeń kulturalno-naukowych – w tym spotkań z polskimi autorami, konferencji, pokazów filmów i wykładów gościnnych – podnoszących ogólną wiedzę o Polsce. Ponad stu słuchaczy każdorazowo wypełnia do ostatniego miejsca salę konferencyjną – co jest osiągnięciem bez precedensu – promując ośrodek i budując jego renomę. Jak mówi dr Bill – Wiedza o polskiej kulturze, języku i historii pozwoli studentom zrozumieć pozycję Polski na kontynencie. Absolwenci wydziału, na którym odbywa się kurs, często znajdują pracę na wysokich stanowiskach w instytucjach rządowych, dyplomacji i administracji publicznej, finansach i biznesie. Nie jest to bez znaczenia dla samej Polski i jej spraw. Co szczególnie ważne – Studia Polskie przyczyniają się do rozpowszechniania rzetelnej wiedzy o Polsce.

Dzięki pozyskanym przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej środkom Studia Polskie w Cambridge mogą stać się wkrótce jednym z najbardziej się liczących w świecie ośrodków edukacyjnych i badawczych promujących wiedzę o Polsce.

• Strona Studiów Polskich na Uniwersytecie Cambridge
• Artykuł o historii powstania Studiów Polskich w Cambridge i katedry polskiej na Columbii (Anna Mateja)
• O Studiach Polskich w „Wiadomościach” TVP 19.02.2016 r.
• Wywiad z drem Stanleyem Billem i prof. Leszkiem Borysiewiczem, rektorem Uniwersytetu Cambridge
• Zdjęcia z konferencji „Studia o Polsce za granicą: University of Cambridge” 19.02.2016 r.
• Informacja o Studiach Polskich na stronie Uniwersytetu Warszawskiego

*Na zdjęciu budynek Uniwersytetu Cambridge, fot. archiwum FNP.