We wtorek, 7 grudnia br., na Zamku Królewskim w Warszawie już po raz trzydziesty wręczone zostały Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, uznawane za najważniejsze wyróżnienie naukowe w naszym kraju. Uroczystość była również okazją do świętowania jubileuszu 30-lecia działalności Fundacji.
Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej została ustanowiona w 1992 r. Wyróżnienie jest przyznawane w drodze konkursu przez Radę FNP w czterech obszarach nauki. Można je otrzymać za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe.
Laureatami tegorocznej, jubileuszowej edycji zostali:
- prof. Bożena Kamińska-Kaczmarek z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie, która otrzymała nagrodę w obszarze nauk o życiu i o Ziemi za odkrycie mechanizmów, które powodują, że glejaki złośliwe tak przeprogramowują komórki odpornościowe, aby wspierały rozwój tych nowotworów mózgu.
- prof. Jacek Jemielity z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego, który został wyróżniony w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za opracowanie chemicznych modyfikacji mRNA jako narzędzi do zastosowań terapeutycznych i badań procesów komórkowych.
- prof. Grzegorz Pietrzyński z Centrum Astronomicznego im. M. Kopernika PAN w Warszawie, który zdobył nagrodę w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za precyzyjne wyznaczenie odległości do Wielkiego Obłoku Magellana.
- profesor Cezary Cieśliński z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, uhonorowany w obszarze nauk humanistycznych i społecznych za rozwiązanie kluczowych problemów deflacjonistycznej teorii prawdy.
Nagrody wręczyli laureatom prezes Fundacji prof. Maciej Żylicz oraz przewodniczący Rady Fundacji prof. Tomasz Guzik. Każdy z laureatów otrzymał unikatową statuetkę zaprojektowaną i wykonaną przez artystę rzeźbiarza Ryszarda Kozłowskiego oraz nagrodę pieniężną w wysokości 200 tys. zł.
Tegoroczna uroczystość odbyła się tradycyjnie w Sali Wielkiej Zamku Królewskiego, ale, ze względu na sytuację epidemiczną, w reżimie sanitarnym i w znacznie bardziej kameralnym gronie w porównaniu do lat ubiegłych. Wśród gości znaleźli się przedstawiciele władz państwowych, naukowych oraz reprezentanci środowiska naukowego i najbliżsi laureatów. Listy gratulacyjne przesłali m.in. Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki, Marszałek Senatu prof. Tomasz Grodzki, Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju dr inż. Wojciech Kamieniecki, Prezes Towarzystwa Naukowego Warszawskiego prof. Jerzy Langer.
Tegoroczna uroczystość była wyjątkowa nie tylko ze względu na swój kameralny charakter, ale również podwójny jubileusz: trzydziestego wręczenia Nagród i 30-lecia działalności Fundacji. Prezes Fundacji Profesor Maciej Żylicz przypomniał, że w ciągu 30 lat Nagrodą FNP zostało wyróżnionych aż 110 wybitnych naukowców. Jubileusz stał się też okazją do uczczenia pamięci nieżyjących już laureatów, których osiągnięcia procentują i są ogromnym fundamentem badań dla kolejnych pokoleń.
Z okazji jubileuszu 30-lecia Fundacji podczas tegorocznej gali odbyła się również dyskusja panelowa ?Dlaczego w Polsce tak trudno jest stworzyć nowe struktury w nauce ? nowe centra doskonałości?? z udziałem prof. Tomasza Dietla (MagTop, Instytut Fizyki PAN), prof. Eweliny Knapskiej (BrainCity, Instytut Biologii Doświadczalnej PAN), prof. Justyny Olko (Centrum Zaangażowanych Badań nad Ciągłością Kulturową na Wydziale ?Artes Liberales?, Uniwersytet Warszawski) i prof. Macieja Wojtkowskiego (MCBO, Instytut Chemii Fizycznej PAN). Zaproszeni do rozmowy paneliści podzielili się z gośćmi swoimi doświadczeniami związanymi z nadzorowanymi przez nimi jednostkami (centrami doskonałości), wskazując zarówno na wiele sukcesów, jakie udało im się odnotować, jak i na trudności, które czasami mogą znacznie wydłużyć drogę do tych osiągnięć.
Jednostki naukowe (centra doskonałości) to jedna z najnowszych inicjatyw Fundacji, która w ramach programu Międzynarodowe Agendy Badawcze w ciągu ostatnich pięciu lat utworzyła 14 takich ośrodków. To jeden z przykładów realizowanej od 30 lat przez FNP misji wspierania nauki w Polsce. Od rozpoczęcia swojej działalności w 1991 r. FNP przekazała ponad 1,710 mln zł na wspieranie nauki ze środków własnych i funduszy strukturalnych UE. Fundacja przyznała ponad 12 600 stypendiów, subsydiów i nagród naukowcom ze wszystkich dziedzin, na wszystkich etapach kariery naukowej i wsparła utworzenie ponad 560 nowych zespołów badawczych. Od zawsze istotne dla FNP było wspieranie młodych naukowców. Do jej flagowych programów skierowanych do tej grupy należy program START, najstarszy i największy program stypendialny w Polsce, w którym FNP przyznała ponad 3800 stypendiów, przekazując młodym naukowcom łącznie ponad 87 mln zł. Fundacji udało się również stworzyć prestiżową serię wydawniczą Monografie FNP, w ramach której ukazało się już ponad 230 książek z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych.
Z okazji swojego jubileuszu FNP realizowała w 2021 roku akcję ?Ufajmy nauce?, w ramach której przygotowała film o szczepionkach mRNA oraz zorganizowała cykl debat na temat szczepionek i leków na COVID-19 z udziałem uznanych autorytetów naukowych. Celem tych działań było inspirowanie rzetelnej, opartej na naukowej wiedzy dyskusji i propagowanie sprawdzonych informacji na temat istotnych społecznie problemów i wyzwań.
W przyszłym roku Fundacja planuje kolejne aktywności jubileuszowe.
Tegoroczną uroczystość wręczenia nagród poprowadził redaktor Krzysztof Michalski, dziennikarz naukowy i popularyzator nauki.
[Na zdjęciu od lewej prof. Maciej Żylicz, prezes FNP, prof. Grzegorz Pietrzyński, prof. Cezary Cieśliński, prof. Bożena Kamińska-Kaczmarek, prof. Jacek Jemielity, prof. Tomasz Guzik, przewodniczący Rady FNP]
Przeczytaj także:
- List gratulacyjny Premiera Mateusza Morawieckiego
- List gratulacyjny Marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego
Obejrzyj:
- Fotorelacja z uroczystości wręczenia Nagród
- Video z uroczystości wręczenia Nagród
- Film o Laureatce Nagrody FNP 2021 Prof. Bożenie Kamińskiej-Kaczmarek
- Film o Laureacie Nagrody FNP 2021 Prof. Jacku Jemielitym
- Film o Laureacie Nagrody FNP 2021 Prof. Grzegorzu Pietrzyńskim
- Film o Laureacie Nagrody FNP 2021 Prof. Cezarym Cieślińskim
- Film ?In Memoriam?
- Film „Szczepionka mRNA przeciwko COVID-19” z cyklu #UfajmyNauce
- Debata „Szczepienie przeciw COVID-19” z cyklu #UfajmyNauce
- Debata „Poszukiwanie skutecznego leku na COVID-19” #UfajmyNauce
- Debata „Jak uchronić się przed jesienną falą pandemii COVID-19” z cyklu #UfajmyNauce