Fundacja na rzecz Nauki Polskiej po raz 23. przyznała stypendia START dla najzdolniejszych młodych naukowców. W tym roku otrzyma je 130 młodych badaczy. Wysokość rocznego stypendium to 28 tys. zł, a łączna kwota, jaką Fundacja przeznaczy na stypendia START w 2015 roku to ponad 3,6 mln zł.

START jest największym w Polsce programem stypendialnym dla najlepszych młodych naukowców. Jest to jednocześnie najdłużej realizowany program Fundacji, która corocznie przyznaje w nim ponad 100 stypendiów. Mają one wesprzeć finansowo młodych badaczy w trudnych początkach kariery naukowej i umożliwić im pełne poświęcenie się nauce. Stypendia FNP laureaci mogą przeznaczyć na dowolny cel. Jak mówi prof. Maciej Żylicz, prezes FNP – To jest dla młodego człowieka pomoc w tym, żeby nie chałturzył, nie dawał korepetycji, nie mył okien w sobotę i niedzielę, tylko żeby rzeczywiście pracował naukowo.

Laureaci tegorocznej edycji konkursu zostali wyłonieni spośród 1241 kandydatów, którzy zgłosili się do konkursu. Są to naukowcy przed trzydziestką (lub mający do 32 lat, jeśli korzystali z urlopów macierzyńskich lub wychowawczych), tuż przed lub tuż po zrobieniu doktoratu, reprezentujący wszystkie dziedziny nauki i pochodzący z ośrodków badawczych w całej Polsce. Średni wiek tegorocznych laureatów programu START to 28 lat; ponad 60 % laureatów posiada stopień doktora (średni wiek uzyskiwania doktoratu w Polsce to ok. 35 lat). Grono laureatów wszystkich edycji konkursu, łącznie z tegoroczną, liczy już 2 580 osób.

Od 2009 r. Fundacja przyznaje również specjalne wyróżnienia kandydatom, których osiągnięcia badawcze zostały najwyżej ocenione przez recenzentów konkursu. Stypendia wyróżnionych laureatów zostaną podwyższone do kwoty 36 000 zł ze środków uzyskanych przez FNP z wpłat 1% podatku dochodowego od osób fizycznych.

W tym roku wyróżnienia otrzymali:

• dr Michał Pilipczuk z Instytutu Informatyki Uniwersytetu Warszawskiego, który zajmuje się informatyką teoretyczną i ma niezwykle znaczące osiągnięcia w zakresie algorytmiki (stopień doktora uzyskał w wieku 25 lat)
• dr Michał Tomza z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, prowadzący badania w zakresie chemii i fizyki teoretycznej (pracę magisterską obronił po zaledwie trzech latach studiów, a pracę doktorską wykonywał w systemie cotutelle i obronił z wyróżnieniem, otrzymując stopień doktora nadany jednocześnie przez instytucje polską i niemiecką).
• mgr Michał Jakubowicz z Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który prowadzi badania o światowym wymiarze w zakresie nauk geologicznych i może poszczycić się imponującym w stosunku do wieku (28 lat) dorobkiem naukowym i publikacyjnym (swoje prace publikuje w najlepszych geologicznych czasopismach, takich jak ?Geology? czy ?Facies?).
• mgr inż. Maciej Wielgus z Wydziału Mechatroniki Politechniki Warszawskiej, który ma wszechstronne zainteresowania naukowe: studiował matematykę oraz automatykę i robotykę; zajmuje się zaawansowanymi matematycznymi metodami analizy sygnałów, a jego naukowym hobby jest astrofizyka.
• dr Mateusz Chmurski z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, literaturoznawca, jeden z wybitniejszych znawców modernizmu w literaturze Europy Środkowo-Wschodniej (ukończył studia polonistyczne i historię sztuki, obronił z wyróżnieniem doktorat wykonany w systemie cotutelle z instytucją francuską, włada biegle sześcioma językami).

W tym roku po raz drugi zostało również przyznane Stypendium im. Barbary Skargi. Może je otrzymać osoba, której dorobek naukowy i plany badawcze, przedstawione w konkursie o stypendium START zostały bardzo wysoko ocenione i której badania wyróżniają się jednocześnie odważnym przekraczaniem granic pomiędzy różnymi dziedzinami nauki, otwierają nowe perspektywy badawcze i tworzą nowe wartości w nauce. Laureatką Stypendium im. Barbary Skargi została dr Martyna Molak z Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. Będzie ona otrzymywać stypendium podwyższone do kwoty 36 000 zł. Dr Molak zajmuje się wykorzystaniem i analizą kopalnego DNA, czyli materiału genetycznego otrzymywanego ze starych szczątków biologicznych, które nie były zachowane specjalnie do badań DNA (np. szczątki archeologiczne, paleontologiczne, a także kolekcje historii naturalnej ze zbiorów muzealnych). Obecnie pracuje w Muzeum i Instytucie Zoologii Polskiej Akademii Nauk, gdzie wykorzystuje narzędzia biologii molekularnej do badania pochodzenia i zmian w strukturze populacji polskiej na podstawie analizy genetycznej szczątków Słowian. Wyniki tych badań mogą wnieść nieoceniony wkład w obecną wiedzę archeologiczną, antropologiczną i historyczną.

KONKURS start 2015 w liczbach                                                       

• 3 688 000 zł ? łączna kwota przeznaczona przez FNP na stypendia w 23. edycji konkursu START
• 1241 wniosków do konkursu
• 130 laureatów  (10,48 % spośród ubiegających się o stypendium)
• 81 mężczyzn (53% ze stopniem doktora) i 49 kobiet wśród laureatów (73% ze stopniem doktora)
• 60 % laureatów (79 osób) ma stopień doktora
• Dziedziny najczęściej reprezentowane przez laureatów: fizyka (11 stypendystów) chemia i biologia molekularna (po 9 stypendystów) i inżynieria materiałowa (8 stypendystów)
• Instytucje, z których pochodzi największa liczba stypendystów: Uniwersytet Warszawski (19 stypendystów), Uniwersytet Jagielloński (19 stypendystów), Politechnika Wrocławska (10 stypendystów), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (6 stypendystów)
• Najwięcej stypendystów rekrutuje się z takich miast, jak: Warszawa (43 stypendystów), Kraków (25 stypendystów), Wrocław (17 stypendystów), Poznań (14 stypendystów) oraz Łódź (8 stypendystów)
• Placówki naukowe, z którymi najczęściej związani są stypendyści, to: szkoły wyższe (109), instytuty PAN (20) oraz inne jednostki (1)

Program START

Stypendia START są przyznawane przez FNP od 1993 r. Do 2015 r. włącznie FNP przyznała 3215 stypendiów (razem z przedłużeniami na drugi rok) na łączną kwotę 69 088 000 zł.

Stypendia START stanowią wyróżnienie dla młodych naukowców, którzy choć dopiero rozpoczynają karierę naukową, mogą się już wykazać znaczącymi osiągnięciami badawczymi. Przyznanie stypendiów odbywa się w drodze konkursu, w którym uczeni będący uznanymi autorytetami w danej dziedzinie nauki, oceniają dorobek kandydatów. Dorobek ten musi być udokumentowany publikacjami w uznanych polskich i zagranicznych periodykach naukowych. Formalnie poprawne wnioski najpierw ocenia co najmniej dwóch ekspertów, a następnie panel ekspercki, który najlepsze aplikacje kieruje do recenzji. Każdemu wnioskowi zakwalifikowanemu do tego etapu przygląda się kolejnych trzech recenzentów. Ostateczną decyzję o przyznaniu stypendium podejmuje Zarząd Fundacji, a Zatwierdza ją Rada FNP. Program START oferuje również dodatkowe finansowanie na wyjazd studyjny do zagranicznego ośrodka naukowego oraz możliwość wzięcia udziału w spotkaniu z noblistami w Lindau.

Od 2004 roku stypendia START są finansowane ze środków przekazanych Fundacji na podstawie ustawy prywatyzacyjnej z 2000 roku (na mocy tej ustawy 2% środków z prywatyzacji jednoosobowych spółek Skarbu Państwa było przekazywane w latach 2003-2004 na majątek Fundacji; po zmianie ustawy adresatem 2% środków uzyskiwanych w dalszych etapach prywatyzacji został nieistniejący już Komitet Badań Naukowych).

Kontakt prasowy: Dominika Wojtysiak-Łańska, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej: tel. 022 845 95 41, 698 931 944, dominika.wojtysiak@fnp.org.pl