Fundacja zakończyła realizację dwuletniego projektu RRI Tools promującego koncepcję odpowiedzialnych badań i innowacji (responsible research and innovation, RRI). O projekcie pisze w ostatnim numerze magazyn „Science”.

Projekt RRI Tools prowadzony przez FNP w latach 2014–2016 miał na celu promocję nowego podejścia do szeroko rozumianej działalności badawczej i innowacyjnej, zgodnie z którym brane są pod uwagę zarówno skutki, jak i sposób, w jaki działalność badawcza czy innowacyjna jest prowadzona. Projekt kładł nacisk na kwestię współodpowiedzialności za badania i innowacje i formułował wymagania nie tylko wobec badaczy, ale także szerokiego kręgu innych osób i instytucji pośrednio w nie zaangażowanych bądź objętych potencjalnie ich skutkami.

Komisja Europejska, promując ideę odpowiedzialnych badań i innowacji, odwołuje się do wielkich wyzwań (tzw. Grand Challenges), którymi ludzkość musi stawić czoła i podkreśla, iż udzielenie odpowiedzi na te wyzwania nie jest możliwe bez ścisłej współpracy wszystkich interesariuszy. Znajduje to swoje odzwierciedlenie m.in. w łączeniu sfery badań ze sferą innowacji i oczekiwaniu, że będą one w większym niż dotąd stopniu zorientowane na potrzeby społeczeństwa. W wymiarze symbolicznym ujmowane to jest jako postulat, aby celem nie było wyłącznie „uprawianie najlepszej nauki na świecie, ale najlepszej nauki dla świata”.

W projekcie, oprócz Fundacji, brało udział 25 różnych instytucji z krajów Unii Europejskiej.

W ramach projektu został stworzony ogólnodostępny portal internetowy – tzw. RRI Toolkit – zawierający rozbudowany zestaw narzędzi ułatwiających zrozumienie idei odpowiedzialnych badań i innowacji i jej wdrożenie. Portal jest adresowany do szerokiego grona odbiorców – naukowców, decydentów, edukatorów, popularyzatorów nauki oraz przedsiębiorców. Na portalu RRI Toolkit można znaleźć m.in.:

• inspirujące praktyki;
• podręczniki, poradniki i samouczki, katalogi oraz internetowe bazy danych;
• prezentacje, raporty, analizy przekrojowe i badania ogólnoeuropejskie dotyczące RRI;
• self-reflection tool, czyli narzędzie adresowane głównie do indywidualnych naukowców, za pomocą którego można sprawdzić, w jakim stopniu nasze działania czy projekty badawcze są zgodne z ideą RRI lub jej poszczególnymi komponentami np. postulatem otwartości w nauce, polityką równości/włączenia itd.

Uzupełnieniem tych zasobów są filmy i materiały audiowizualne prezentujące ideę odpowiedzialnych badań i Innowacji oraz szereg narzędzi umożliwiających sensowne wbudowanie w działalność badawczą – zarówno na poziomie indywidualnego badacza, jak i instytucji naukowej – takich kwestii jak otwarty dostęp, równość/włączenie czy etyka. Na portalu RRI można także znaleźć liczne przykłady modelowych projektów, programów i działań o charakterze popularnonaukowym czy edukacyjnym angażujących osoby niebędące naukowcami.

Projekt był finansowany z 7. Programu Ramowego Wspólnoty Europejskiej w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.

Przeczytaj także:

• artykuł w „Science” pt. To be a responsible researcher, reach out and listen (styczeń 2016)
• artykuł w „Neuronie” pt. Neurotechnology and Society: Strengthening Responsible Innovation in Brain Science (listopad 2016)

Odwiedź stronę projektu RRI Tools