Artykuł prof. Daniela T. Gryko, laureata Nagrody FNP (2017) oraz programów TEAM i MISTRZ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej pod tytułem On-surface synthesis of a nitrogen-embedded buckybowl with inverse Stone–Thrower–Wales topology ukazał się w prestiżowym „Nature Communications”.
Publikacja dotyczy syntezy i właściwości nieznanego wcześniej niepłaskiego policyklicznego związku aromatycznego. Ta cząsteczka heterocykliczna ma łącznie 14 skondensowanych pierścieni aromatycznych w tym unikalną strukturalnie kombinację dwóch pierścieni pięcioczłonowych i dwóch pierścieni siedmioczłonowych. Taki układ zwany odwrotnym defektem Stone’a-Thrower’a-Wales’a został wykryty do tej pory tylko w próbkach grafenu bombardowanych elektronami o dużej energii. Ponadto zsyntezowana cząsteczka, posiadająca kształt płytkiej miski, ma tendencję do układania się krawędzią do dołu na powierzchni złota, co nie było wcześniej obserwowane dla niepłaskich molekuł aromatycznych. Ostatni etap syntezy został przeprowadzony w skaningowym mikroskopie tunelowym. Artykuł jest efektem współpracy z grupą kierowaną przez prof. Romana Fasela (EMPA, Dübendorf, Szwajcaria).
Prof. dr hab. Daniel Gryko otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2017 w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za opracowanie oryginalnej metody syntezy i charakteryzację związków z grupy porfirynoidów.
Biografia i opis badań prof. Daniela Gryko
Na zdjęciu: prof. Daniel Gryko / fot. Magdalena Wiśniewska-Krasińska
Autorzy ilustracji: Dr Maciej Krzeszewski i dr Yevgen Poronik