Dr Przemysław Mróz z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, stypendysta w programie START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, został laureatem pierwszej edycji konkursu o Nagrodę im. Franka Wilczka. Doceniono jego badania dotyczące tzw. planet swobodnych, czyli niezwiązanych grawitacyjnie z żadną gwiazdą.

Nagroda im. Franka Wilczka w wysokości 12 tys. dolarów amerykańskich fundowana jest przez Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Fundację Kościuszkowską. Przyznawana będzie co dwa lata młodym polskim naukowcom, którzy dokonali znaczącego odkrycia w fizyce, astronomii lub w dziedzinach im zbliżonych. Opiekunami Nagrody są: laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, prof. Frank Wilczek, oraz dziekan Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ.

Dr. Przemysława Mroza nagrodzono za osiągnięcie zatytułowane „Nowa kategoria planet pozasłonecznych – planety swobodne”. Astronomowie od dawna przewidywali istnienie tzw. planet swobodnych, wyrzuconych z macierzystych układów planetarnych i niezwiązanych grawitacyjnie z żadną gwiazdą. Planety swobodne, z wyjątkiem bardzo młodych obiektów, nie emitują światła i nie można ich obserwować bezpośrednio. Dr Mróz wykorzystał zjawiska mikrosoczewkowania grawitacyjnego zaobserwowane przez przegląd nieba OGLE do zmierzenia częstości występowania i zbadania własności planet swobodnych krążących w Drodze Mlecznej.

Laureat pokazał m.in., że planety swobodne o masach zbliżonych do Jowisza występują znacznie rzadziej niż wcześniej szacowano. Po raz pierwszy odkrył kilka zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego wywołanych prawdopodobnie przez planety swobodne o masach zbliżonych do masy Ziemi, których istnienie było przewidywane przez teorie formowania się układów planetarnych.

Otrzymanie Nagrody daje mi motywację do dalszej pracy, szukania nowych celów badań i stawiania nowych pytań. Nagroda pozwoli mi na wzmocnienie międzynarodowej współpracy, a także pomoże w realizowaniu obecnych projektów – mówi dr Mróz.

Wyniki badań dr. Mroza, opublikowane zostały w najbardziej prestiżowych czasopismach naukowych na świecie (m.in. „Nature” i „Science”) i były do tej pory cytowane już ponad 150 razy.

Dr Przemysław Mróz jest absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego. Stopień doktora uzyskał w Obserwatorium Astronomicznym UW. Jego badania dotyczą głównie zastosowań zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego w astrofizyce, zajmuje się również badaniem budowy i historii Drogi Mlecznej i sąsiednich galaktyk, gwiazd zmiennych i wybuchowych.

W trakcie swojej kariery naukowej był już kilkukrotnie wyróżniany prestiżowymi nagrodami, m.in. IAU PhD Prize przyznawaną przez Międzynarodową Unię Astronomiczną, Nagrodą Młodych Polskiego Towarzystwa Astronomicznego i stypendium z wyróżnieniem programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Obecnie przebywa na stażu podoktorskim w California Institute of Technology w USA.

Frank Wilczek jest amerykańskim fizykiem pochodzenia polsko-włoskiego, profesorem fizyki w Massachusetts Institute of Technology (MIT), laureatem wielu nagród. W 2004 roku wraz z Hugh Davidem Politzerem i Davidem Grossem otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za pracę dot. asymptotycznej swobody w teorii silnych oddziaływań między cząstkami elementarnymi.

Źródło: Nauka w Polska, PAP

Więcej informacji o badaniach dra Przemysława Mroza:

• Laureat programu START FNP zdobywcą prestiżowej nagrody Międzynarodowej Unii Astronomicznej
• Dwie nowe planety swobodne odkryte przez naukowców – laureatów programów FNP
• Droga Mleczna w trzech wymiarach

#JestemStartowcem, #Naukowcydlaświata

Cała nadzieja w nauce. Teraz bardziej niż kiedykolwiek. Wesprzyj najwybitniejszych młodych badaczy w programie START. Pomóż im zmieniać świat!

Dowiedz się, jak to zrobić tutaj

Zdjęcie: dr Przemysław Mróz_fot Magdalena Wiśniewska-Krasińska (Archiwum FNP).