W środę, 4 grudnia br., w Sali Wielkiej Zamku Królewskiego w Warszawie po raz 22. zostały wręczone Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Statuetki oraz po 200 tys. zł odebrali profesorowie: Andrzej K. Tarkowski z Instytutu Zoologii Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Sylwester Porowski z Instytutu Wysokich Ciśnień PAN w Warszawie, Marek Żukowski z Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Gdańskiego oraz Jan Woleński, em. profesor Instytutu Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Uroczystość swoją obecnością zaszczycili przedstawiciele najwyższych władz państwowych: Prezes Rady Ministrów, Donald Tusk oraz Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Lena Kolarska-Bobińska. Wśród zaproszonych gości znaleźli się również Olgierd Dziekoński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta, prof. Michał Kleiber, prezes PAN, prof. Andrzej Jajszczyk, dyrektor Narodowego Centrum Nauki, prof. Michał Karoński, przewodniczący Rady NCN oraz licznie przybyli przedstawiciele świata nauki, goście laureatów i media.
Rozpoczynając uroczystość, Prezes Fundacji prof. Maciej Żylicz podkreślił potrzebę promocji jakości nauki: ?Wyróżnianie badań, które przesuwają granice poznania, jest podstawowym założeniem działalności FNP, a Nagrody Fundacji są najlepszym przykładem realizacji tej filozofii?.
Premier Donald Tusk także mówił o społecznej roli liderów – wybitnych w swoich dziedzinach jednostek, które, tak jak nagrodzeni badacze, wskazują kierunek postępu. Premier wskazał też na dwa inne kluczowe dla rozwoju nauki elementy: potencjał młodych ludzi oraz znakomitą infrastrukturę badawczą, jaką udało się stworzyć w Polsce dzięki finansowaniu europejskiemu ? obecnie jedną z najlepszych w Europie.
Prof. Lena Kolarska-Bobińska w swoim pierwszym skierowanym bezpośrednio do środowiska naukowego wystąpieniu podkreśliła znaczenie rozwoju opartego na innowacjach jako sposobu na wyjście Europy z kryzysu. ?To pierwszy raz kiedy Europa w takim stopniu stawia na ten kierunek rozwoju, a nauka znajduje się w samym centrum zmian rozgrywających się w społeczeństwie? ? powiedziała prof. Kolarska-Bobińska.
Członków Rady Fundacji pełniącej rolę jury przyznającego Nagrodę, a także wieloetapowy proces wyboru laureatów, przedstawił zgromadzonym gościom jej przewodniczący ? prof. Andrzej Jerzmanowski.
Jako pierwszy Nagrodę odebrał prof. Andrzej K. Tarkowski, wyróżniony w obszarze nauk o życiu i o Ziemi. Laureat we wzruszający sposób podziękował swoim bliskim i ?najwspanialszemu zespołowi pod słońcem?. Prof. Tarkowski podkreślił w swoim wystąpieniu rolę kobiet, które swoim wsparciem umożliwiają osiąganie sukcesów ?pasjonatom, czyli inaczej mówiąc, egoistycznym nałogowcom czerpiącym przyjemność z uprawiania nauki?, podczas gdy one same niejednokrotnie są niedoceniane przez środowisko naukowe.
Prof. Sylwester Porowski, laureat w obszarze nauk chemicznych i o materiałach, przedstawił zgromadzonym gościom swoją ścieżkę naukową, która doprowadziła go do nagrodzonego osiągnięcia. Przypomniał postać prof. Leonarda Sosnowskiego, ojca półprzewodników w Polsce, pod kierunkiem którego zaczynał swoją pracę badawczą, mówił także o historii powstania Instytutu Wysokich Ciśnień PAN, który tworzył, a także o swoich następcach.
Nagrodzony w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich prof. Marek Żukowski podkreślił rolę swoich zagranicznych współpracowników, towarzyszących mu w drodze badawczej. Podzielił się też z publicznością refleksją, jak ważne jest podejmowanie ryzyka w wyborze badań ? to właśnie niepopularna, nierzadko budząca kontrowersje tematyka daje szansę na osiągnięcie przełomowych wyników. Prof. Żukowski zaapelował także o docenienie wagi badań podstawowych, których dodatkową wartością jest kreowanie wysoko wykwalifikowanych kadr, mających kluczowe znaczenie dla tworzenia innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy.
Prof. Jan Woleński, odbierając Nagrodę w obszarze nauk humanistycznych i społecznych, przeciwstawił nauki ścisłe filozofii, posługując się metaforą ?czarnego kota w czarnym pokoju, którego nie ma?. Opowiedział o tym, jakiego rodzaju przedsięwzięciem była szkoła lwowsko-warszawska, łącząca logików-matematyków z Warszawy i filozofów ze Lwowa, oraz o jej dziedzictwie.
Osiągnięcia naukowe laureatów zostały zaprezentowane zgromadzonym gościom w czterech filmach poświęconych każdemu z wyróżnionych uczonych. Częścią ceremonii wręczenia nagród były krótkie koncerty, zadedykowane każdemu z laureatów, wykonane przez wybitnie uzdolnionych młodych muzyków, podopiecznych Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci.
