Fundacja na rzecz Nauki Polskiej rozstrzygnęła pierwszy konkurs na polsko-ukraińskie projekty badawcze. Nagrodzono trzy pary naukowców z Polski i z Ukrainy, które będą realizowały badania na temat problemów wywołanych wojną i wyzwań dotyczących przyszłości Ukrainy. Każdy projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości 268 800 zł.
Roczne granty na realizację projektów otrzymali:
- dr Anna Wylegała (Instytut Filozofii i Socjologii PAN) oraz dr Nataliia Otrishchenko (Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej, Lwów); tytuł projektu: „24.02.2022, 5 am: Testimonies from War”; Głównym celem projektu jest zebranie i zarchiwizowanie osobistych historii uchodźców z Ukrainy, którzy stali się ofiarami rosyjskiej agresji w 2022 r. Aby udokumentować ludzki wymiar tej wojny, zostanie przeprowadzonych i zarchiwizowanych kilkadziesiąt wywiadów. Wywiady będą rejestrowane w Ukrainie i krajach, które przyjęły ukraińskich uchodźców. Zaangażowanie w projekt partnerów, w tym z Luksemburga i Wielkiej Brytanii pozwoli na dotarcie do szerszego grona odbiorców.
- dr hab. Agata Chudzicka-Czupała, prof. Uniwersytetu SWPS (Uniwersytet SWPS, Katowice) oraz prof. Nadiya Hapon (Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki); tytuł projektu: „Strengthening people’s commitment to volunteering for refugees from Ukraine. Motivations of volunteers and intentions behind volunteering – the role of psychological and social factors”; Celem badań będzie poznanie motywacji wolontariuszy niosących pomoc uchodźcom oraz innych, wybranych, psychologicznych i społecznych uwarunkowań leżących u podstaw wolontariatu, a także zbudowanie holistycznego modelu zaangażowania wolontariuszy. Wynikiem prac będą raporty i wytyczne w obszarze wolontariatu dla organizacji pozarządowych i samorządowych.
- dr hab. Sławomir Łukasiewicz, prof. KUL (Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II) oraz dr Mykola Riabchuk (Instytut Badań Politycznych i Etnicznych im. I. F. Kurasa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, Kijów); tytuł projektu: „From discourse of ‘Europeanness’ to EU membership: integration narratives in Poland and Ukraine in comparative perspective. Merging theoretical and utilitarian approach”; Głównym celem projektu jest porównanie historycznych doświadczeń w zakresie integracji europejskiej, szukanie odpowiedzi, jak historia i polityka wpływają na wzajemne zrozumienie narracji o integracji i dialogu, a także zbadanie głównych tendencji w postawach prointegracyjnych w polskim i ukraińskim społeczeństwie. Realizacja projektu pozwoli także na przygotowanie ukraińskich studentów do procesu negocjacyjnego i akcesyjnego Ukrainy do UE.
Polsko-ukraiński program został uruchomiony w połowie marca br. przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w akcie solidarności z ogarniętą wojną Ukrainą. W ramach inicjatywy ze środków własnych FNP przyzna w 2022 roku łącznie 6 grantów w dwóch turach naboru wniosków.
„To, czego nie uda się wojnie zniszczyć, to siły ludzkich marzeń i aspiracji. W FNP widzimy to na przykładzie świata nauki. Zainteresowanie pierwszym konkursem na realizację polsko-ukraińskich projektów naukowych znacząco przekroczyło nasze oczekiwania. Otrzymaliśmy ponad 70 zgłoszeń. Widać jak silna jest chęć rozwoju nauki mimo trwającej wojny” – mówi prof. Maciej Żylicz, prezes FNP. „Bardzo chcielibyśmy zwiększyć liczbę naukowców z Ukrainy zaangażowanych w realizację projektów i dlatego uruchomiliśmy zbiórkę na stronie pomocukrainie.fnp.org.pl. Celem tej zbiórki jest pozyskanie pieniędzy na zatrudnienie dodatkowych badaczy z Ukrainy, których nasi laureaci zaangażują do realizacji projektów. Głęboko wierzymy w to, że dzięki wpłatom indywidualnym, czy partnerstwom instytucjonalno-biznesowym zwiększymy zasięg działania programu i pomożemy kolejnym naukowcom z Ukrainy” – dodaje.
Proces wyboru laureatek i laureatów
Pierwszy konkurs na polsko-ukraińskie projekty naukowe trwał od kwietnia do lipca 2022 roku i dotyczył badań w obszarze nauk społecznych i humanistycznych. Dwuetapową ocenę merytoryczną złożonych wniosków przeprowadziło międzynarodowe jury, w którego skład weszli eksperci z: Kanady, USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Włoch. Pracom towarzyszyło dwóch niezależnych obserwatorów z Ukrainy i Polski.
Z 73 złożonych wniosków, 67 zostało przekazanych po weryfikacji formalnej do oceny merytorycznej. Geografia ukraińskich wnioskodawców okazała się szeroka i objęła wszystkie regiony kraju, w tym tymczasowo okupowane przez Rosję. Polscy i ukraińscy wnioskodawcy reprezentowali publiczne i prywatne uczelnie, instytucje oraz organizacje pozarządowe, które prowadzą badania na dużą skalę.
Kolejny nabór zostanie wkrótce uruchomiony. Wnioski będzie można składać do 30 września.
Wesprzyj naukowców z Ukrainy
Aby kontynuować pracę naukową, badacze i badaczki z Ukrainy potrzebują wsparcia. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej uruchomiła witrynę pomocukrainie.fnp.org.pl i zbiera środki na zatrudnienie dodatkowych badaczy z Ukrainy w projektach naukowych realizowanych w programie FNP. Zebrane pieniądze zostaną przeznaczone wyłącznie na zaangażowanie osób z Ukrainy w prowadzenie badań naukowych o istotnym znaczeniu dla Ukrainy, Polski i całego regionu.
Polsko-ukraiński program FNP daje również możliwości tworzenia partnerstw instytucjonalno-biznesowych z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej dla poprawy sytuacji ukraińskich badaczy czy realizacji przez nich projektów naukowych.
Więcej informacji: