Platforma do badań krystalograficznych wspomagająca rozwój leków Platforma do badań krystalograficznych wspomagająca rozwój leków
Precyzyjne i dokładne badania krystalograficzne nowych leków, białek nośnikowych czy markerów diagnostycznych – to tylko część oferty badaczy z Centrum Krystalografii i Biofizyki. Najnowsze metody opracowane przez warszawski zespół oraz światowej klasy sprzęt pozwalają na prowadzenie przełomowych badań na rzecz innych ośrodków naukowych czy firm biochemicznych i farmaceutycznych.
Wprowadzenie na rynek nowego leku wymaga dziś doskonałej wiedzy o strukturze składających się na niego cząsteczek. Precyzyjne rozpoznanie budowy cząsteczki pozwala przewidzieć m.in. jej interakcje z białkami obecnymi w komórkach pacjenta, co pozwala z wyprzedzeniem przewidzieć jej właściwości i potencjalne efekty uboczne. Wymaga to prowadzenia badań z zakresu tzw. biologii strukturalnej, a zwłaszcza badań krystalograficznych.
Zespół prof. dr hab. Krzysztofa Woźniaka z Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego opracował platformę umożliwiającą projektowanie i testowanie nowych leków, markerów czy złożonych cząsteczek tworzonych na potrzeby przemysłu biochemicznego. Badania zrealizowano w ramach grantu TEAM-TECH Core Facility Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (konkurs 3/2017).
„Krystalografia to obecnie główna metoda badawcza, która dostarcza dokładnej informacji o wzajemnym położeniu atomów w badanej cząsteczce i w krysztale. Dzięki swojej wysokiej rozdzielczości umożliwia nie tylko zrozumienie na poziomie molekularnym podstawowych procesów zachodzących w organizmie, lecz także rozwój nowych materiałów
i terapeutyków. Za przykład może posłużyć, dokonane dzięki krystalografii, wyjaśnienie mechanizmu aktywności przeciwbakteryjnej antybiotyków” – mówi profesor Krzysztof Woźniak.
„Chcemy przyczynić się do usprawnienia rozwoju nowych leków w Polsce, zwłaszcza badań nad nową generacją leków przeciwnowotworowych” – podkreśla prof. Woźniak.
W tym celu, pod kierownictwem prof. Woźniaka oraz dr Jana Kutnera w Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW utworzono Centrum Krystalografii i Biofizyki (CFCB). Centrum specjalizuje się w analizie białek i małych związków chemicznych, prowadzących do prób ich krystalizacji na potrzeby zespołów akademickich i komercyjnych. Ma za zadanie prowadzenie badań nad trudnymi problemami biochemicznymi i farmaceutycznymi, zwłaszcza związanych z opracowywaniem nowych leków.
Ośrodek współpracuje już z licznymi zespołami z Polski i całego świata. Wśród partnerów i klientów są zarówno polskie uczelnie, takie jak Wydziały Biologii i Fizyki UW, Małopolskie Centrum Biotechnologii UJ czy Politechnika Gdańska, jak i renomowane centra badawcze z całego świata – od Uniwersytetu Cambridge po Indyjski Instytut Technologii Bhubaneswar. CFCB współpracuje także intensywnie z firmami farmaceutycznymi i biotechnologicznymi, takimi jak WPD Pharmaceuticals czy Bio Rad. Oferuje im kompleksowe usługi ułatwiające prowadzenie prac badawczo-rozwojowych innowacyjnych leków i innych związków.
Pełna oferta Centrum skierowana do partnerów naukowych i przemysłowych znajduje się na stronie https://cfcb.uw.edu.pl/.
Prof. dr hab. Krzysztof Woźniak ukończył studia magisterskie, obronił doktorat i uzyskał habilitację na wydziale chemii Uniwersytetu Warszawskiego (za rozprawę habilitacyjną otrzymał nagrodę premiera). Odbył staż podoktorski na Wydziale Chemii Uniwersytetu Cambridge w Wielkiej Brytanii. Był też profesorem wizytującym w Henri Poincare University w Nancy we Francji oraz profesorem sabbatycznym na Wydziale Chemii Uniwersytetu w Cambridge. Jest światowym ekspertem w dziedzinie eksperymentalnej analizy gęstości elektronowej oraz tzw. krystalografii kwantowej.
Program TEAM-TECH Core Facility jest realizowany przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej ze środków UE pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, oś IV: Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego, Działanie 4.4 Zwiększanie potencjału kadrowego sektora B+R.
