Międzynarodowa grupa naukowców z University of Oxford, z udziałem polskiej badaczki dr hab. Danuty Gutowskiej-Owsiak, po raz pierwszy przetestowała na pacjentach nowy lek na atopowe zapalenie skóry. Wyniki badań klinicznych, które pokazały, że może on poprawiać stan chorego w ciągu miesiąca, zostały właśnie opublikowane w cenionym czasopiśmie naukowym Science Translational Medicine.
Artykuł opisuje próbę kliniczną wczesnej fazy, dotyczącą nowego leku biologicznego, etokimabu, u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry (AZS). Wyniki badań pokazały po raz pierwszy, że nowy lek poprawia stan skóry u chorych z AZS, a ponadto wyjaśniły rolę neutrofilów w powstawaniu choroby.
– Nasze badania udowodniły, że lek jest bezpieczny, dobrze tolerowany przez pacjentów i skuteczny ? mówi współautorka publikacji, dr hab. Gutowska-Owsiak, która w latach 2009 ? 2017 prowadziła badania nad AZS w grupie naukowej na University of Oxford. – Ma on ponadto bardzo długotrwały efekt działania nawet w pojedynczej dawce, co jest istotne z punktu widzenia samego procesu leczenia. Obecnie prowadzona jest kolejna faza badań klinicznych, na większej grupie pacjentów. Jeśli ta faza się powiedzie, za kilka lat możemy się spodziewać całkiem nowego leku dla chorych z AZS ? dodaje Gutowska-Owsiak, która obecnie kontynuuje badania nad mechanizmami stanu zapalnego w AZS-ie i alergii w ramach grantu FIRST TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Atopowe zapalenie skóry jest jedną z najczęstszych chorób przewlekłych, dotykającą między 10-30% dzieci i do 10% dorosłych. To niedobór bariery skóry uwarunkowany przez nałożenie się czynników genetycznych i środowiskowych. Skutkiem tego są wysypka i świąd, ale też może być uczulenie na pyłki roślin, alergeny pokarmowe, sierść zwierząt i inne alergeny ? reakcja ze strony układu oddechowego, oczu, przewodu pokarmowego i skóry. Chroniczny stan zapalny może prowadzić nawet do astmy i nieżytu nosa. Standardowe leczenie nie dla wszystkich jest odpowiednie, tak więc wprowadzenie nowego leku może okazać się przełomowe dla wielu pacjentów.
Sam lek ? etokimab, to przeciwciało monoklonalne hamujące działanie interleukiny-33 (IL-33), jednego z wczesnych mediatorów stanu zapalnego. IL-33 to tzw. ?alarmina?, która wydzielana jest m.in. przez komórki nabłonkowe w przypadku stresu komórkowego i ich uszkodzenia, by zasygnalizować o niebezpieczeństwie i zmobilizować układ immunologiczny do odpowiedzi. Niedawne badania pokazały, że ma ona duże znaczenie w atopowym zapaleniu skóry i w innych chorobach o podłożu alergicznym, np. w astmie.
Artykuł pt. „Proof-of-concept clinical trial of etokimab shows a key role for IL-33 in atopic dermatitis pathogenesis” ukazał się w październikowym numerze Science Translational Medicine.
***
Dr hab. n. med. Danuta Gutowska-Owsiak uzyskała dyplom lekarski na Gdańskiej Akademii Medycznej (obecnie Gdański Uniwersytet Medyczny), a następnie rozwijała swoją pasję naukową w Anglii, na Uniwersytecie w Liverpoolu, gdzie zaangażowana była w projekty badawcze dotyczące reumatoidalnego zapalenia stawów. Tam też ukończyła studia doktoranckie z zakresu immunologii, zwieńczone uzyskaniem stopnia doktora w 2010 r. W latach 2009 -2017 pracowała na Uniwersytecie w Oxfordzie, w prestiżowym Weatherall Institute of Molecular Medicine, badając wpływ zapalenia alergicznego na funkcjonowanie bariery naskórka u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Od października 2017 r. związana z Międzyuczelnianym Wydziałem Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, gdzie kieruje własną grupą badawczą utworzoną w ramach grantu z programu FIRST TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Zespół realizuje badania dotyczące wpływu komórek naskórka na rozwój alergii. Ponadto Danuta Gutowska-Owsiak prowadzi działalność edukacyjną ? popularyzując wiedzę na temat alergii i sposobów radzenia sobie z nią ? w ramach specjalnej strony ?Pokonać alergię? na portalu Facebook.
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej to organizacja pozarządowa, która od 1991 r. przyczynia się do rozwoju nauki w Polsce. Przyznaje najzdolniejszym naukowcom stypendia, nagrody i granty na prowadzenie ambitnych badań naukowych, wspiera transfer polskich osiągnięć naukowych do praktyki gospodarczej oraz wspomaga inicjatywy inwestycyjne.
Kontakt prasowy: Dominika Wojtysiak, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, tel. 22 845 95 41, tel. kom. 698 931 944, wojtysiak@fnp.org.pl.
Materiały dla mediów
Na zdjęciu: dr hab. Danuta Gutowska-Owsiak, fot.OneHD