Dr Justyna Olko z Uniwersytetu Warszawskiego, laureatka programu FOCUS Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, zdobyła – w drodze międzynarodowego konkursu – prestiżowy Starting Grant przyznany przez Europejską Radę Nauki (ERC) w ramach programu IDEAS. Dr Olko jest dziewiątą polską laureatką tego wyróżnienia. Grant, w wysokości ponad 1,3 mln euro, będzie realizowany przez 5 lat w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych “Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z hiszpańskim Universidad de Sevilla i Instituto de Docencia e Investigación Etnológica de Zacatecas w Meksyku.

Podstawą projektu będzie stworzenie międzynarodowego, interdyscyplinarnego zespołu badawczego przełamującego bariery środowiskowe, akademickie i dyscyplinarne. Jego członkami będą historycy, filolodzy, lingwiści i antropolodzy z Polski, Hiszpanii, USA i Meksyku, w tym także badacze i studenci pochodzenia tubylczego (Indianie Nahua).

Celem badań jest szczegółowa rekonstrukcja i poznanie mechanizmów przekazu kulturowego między Europą a Ameryką w rozległej perspektywie czasowej od XVI wieku przez okres kolonialny aż po współczesność. Istotną nowością w podejściu dr Olko jest także połączenie źródeł historycznych i współczesnych, europejskiej i tubylczej perspektywy. Przedmiotem badań będą przede wszystkim zmiany zachodzące w żywym do dziś języku oraz kulturze Indian Nahua („Azteków”), z drugiej zaś strony w języku hiszpańskim i kulturze “iberoamerykańskiej” rozwijającej się na terenie Nowego Świata. Planowane badania pozwolą na identyfikację i zrozumienie kluczowych czynników zmiany (takich jak intensywność, długość, charakter kontaktu, postawy i strategie badanych grup), a także związków między zmianą językową a transformacjami i ciągłością w szerzej rozumianej kulturze. Istotnym wyzwaniem jest powiązanie aktualnej kultury i dialektów języka nahuatl z ich wcześniejszymi, historycznymi fazami.

Europejska Rada Nauki (ERC) to pierwsza (założona w 2007 r.) ponadnarodowa organizacja zajmująca się stymulowaniem, wspieraniem i finansowaniem badań naukowych w Europie. ERC oferuje badaczom kilka rodzajów grantów: Starting Grants, Advanced Grants, Consolidator Grants i Synergy Grants, a także granty dla obecnych laureatów ERC. Granty przyznawane są w drodze międzynarodowych konkursów, a najważniejszym kryterium wyboru zwycięzców jest doskonałość naukowa. Od 2007 r. dziewięciu polskich młodych badaczy otrzymało ERC Starting Grant, a trzech wybitnych, doświadczonych naukowców – ERC Advanced Grant.

Od kilku lat Fundacja na rzecz Nauki Polskiej wspiera laureatów ERC Starting Grants za pomocą programu stypendialnego Idee dla Polski. Jego celem jest zachęcenie młodych wybitnych uczonych do wybierania Polski jako miejsca realizacji projektu badawczego zgłaszanego do konkursu ERC. O maksymalnie 6-letnie stypendium można się starać bezpośrednio po uzyskaniu grantu ERC, w trakcie jego realizacji, a także przez rok po zakończeniu jego realizacji. Wysokość stypendium i okres jego otrzymywania są uzależnione od charakteru i czasu realizacji projektu badawczego finansowanego z grantu ERC, a także od oceny dotychczasowych osiągnięć naukowych laureata. Stypendium jest przyznawane na zasadach konkursowych i można otrzymać je tylko raz. Podstawę oceny kandydata stanowią przede wszystkim: jego dorobek badawczy i/lub wdrożeniowy oraz wartość naukowa projektu, który był lub jest realizowany w ramach programu ERC Starting Grant. Lista dotychczasowych laureatów programu Idee dla Polski znajduje się na stronie www.fnp.org.pl. Nabór wniosków do programu odbywa się w trybie ciągłym.

Dr Justyna Olko jest adiunktem w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” UW i kierownikiem Pracowni „Spotkania Starego i Nowego Świata”. Zajmuje się etnohistorią i antropologią Mezoameryki prekolumbijskiej i wczesnokolonialnej oraz filologią i lingwistyką języka nahuatl (azteckiego). Jest jedną z nielicznych osób w Europie czytających dawne teksty w języku nahuatl (azteckim), którego naucza na Uniwersytecie Warszawskim od 12 lat. W 2009 r. zdobyła subsydium Focus Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, które pozwoliło jej na stworzenie w Polsce zespołu zajmującego się przedhiszpańskim i wczesnokolonialnym światem Indian Nahua i problematyką  europejsko-indiańskiego zderzenia kultur.

Więcej informacji na temat dr Justyny Olko znajduje się w książce „Wspierać najlepszych. 20 lat Fundacji na rzecz Nauki Polskiej”, która została wydana z okazji dwudziestolecia FNP („Indeks za jaguara”, str. 137)

Kontakt prasowy:

Dominika Wojtysiak, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej: tel. 022 845 95 41, 698 931 944 dominika.wojtysiak@fnp.org.pl