Prof. dr hab. Krystyna Radziszewska z Uniwersytetu Łódzkiego i prof. dr Sascha Feuchert z Uniwersytetu w Gießen zdobyli Polsko-Niemiecką Nagrodę Naukową COPERNICUS 2022 za wspólnie prowadzone badania nad Holokaustem. Nagroda jest przyznawana przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i niemiecką fundację badawczą DFG.
Laureaci nagrody wyłaniani są w drodze konkursu przez jury złożone z uczonych reprezentujących polskie i niemieckie środowisko naukowe. W konkursie 2022 jury postanowiło nagrodzić osiągnięcia prof. Feucherta i prof. Radziszewskiej w obszarze badań nad Holokaustem. W opinii jury, badania laureatów nad świadectwami literackimi z getta żydowskiego w Łodzi (Ghetto Litzmannstadt) ? drugiego największego getta w Polsce pod niemiecką okupacją ? znacząco przyczyniły się do rekonstrukcji obrazów życia codziennego i kultury żydowskiej w getcie. Jury szczególnie doceniło pięciotomową publikację Kronika Getta opracowaną przy współudziale innych pracowników naukowych, jak również Encyklopedię Getta.
Wydania te, opatrzone komentarzami i przypisami, to zapiski tworzone wspólnie przez mieszkańców żydowskiego getta, które służą zarówno dokumentacji wydarzeń historycznych, takich jak deportacje, ale też zachowaniu historii kultury żydowskiej. Zdaniem jury mają one fundamentalne znaczenie dla badań nad żydowskim życiem w getcie, ale też stanowią istotną podstawę dla poszukiwania odpowiedzi na pytania, które wybiegają daleko poza badanie literatury. Jury było pod szczególnym wrażeniem przekładu wspólnych publikacji na aż cztery języki (niemiecki, polski, angielski i jidysz), a także działań popularyzatorskich prowadzonych przez oboje literaturoznawców, które mają dalekosiężny wpływ na społeczeństwo.
Sascha Feuchert i Krystyna Radziszewska współpracują ze sobą od lat 90-tych. Z biegiem czasu zapoczątkowana przez nich bilateralna współpraca rozwinęła się w rozbudowaną międzynarodową sieć współpracujących ze sobą badaczy z różnych dyscyplin. Na ich uniwersytetach z kolei powstały cieszące się międzynarodową renomą ośrodki badawcze, które zajmują się studiami nad Holokaustem. Feuchert i Radziszewska przedstawili swoje odkrycia dotyczące życia Żydów w getcie szerokiej publiczności w niemieckojęzycznej audycji radiowej, a także wykorzystali efekty swoich prac jako podstawę do przygotowania materiałów dydaktycznych dla szkół.
Nagroda Copernicus przyznawana jest przez DFG i FNP od 2006 r. w cyklach dwuletnich. Może ją otrzymać para współpracujących ze sobą naukowców z Polski i z Niemiec. Nazwa nagrody pochodzi od nazwiska astronoma Mikołaja Kopernika (1473-1543), a jej celem jest promowanie osiągnięć badawczych, będących efektem ścisłej współpracy pomiędzy naukowcami z Polski i z Niemiec. Wysokość nagrody wynosi 200 000 euro. Jest ona przyznawana w równych częściach przez obie organizacje; każdy z laureatów otrzymuje połowę kwoty i może ją wykorzystać na dalsze badania naukowe i wzmacnianie współpracy polsko-niemieckiej.
Uroczystość wręczenia Nagrody Copernicus odbędzie się 9 czerwca w Warszawie, z udziałem prof. dr Katji Becker, prezeski DFG i prof. Macieja Żylicza, prezesa FNP. Nagroda zostanie wręczona zarówno laureatom edycji 2022, jak i zdobywcom nagrody w edycji 2020, którzy nie mogli jej odebrać osobiście ze względu na pandemię.
Prof. Sascha Feuchert – po zdobyciu wykształcenia dziennikarskiego studiował germanistykę, anglistykę i pedagogikę na Uniwersytecie w Gießen. W ramach studiów i dalszej kariery naukowej w Instytucie Germanistyki na Uniwersytecie w Gießen spędził semestr za granicą, prowadząc wykłady gościnne w Łodzi i Szczecinie. Od 2008 roku Feuchert jest dyrektorem Zakładu Literatury Holokaustu na Uniwersytecie w Gießen, a od 2017 roku jest profesorem współczesnej literatury niemieckiej na tej samej uczelni. W swoich badaniach koncentruje się szczególnie na literaturze Holokaustu. Prowadzi także działalność dydaktyczną. Otrzymał kilka nagród za osiągnięcia dydaktyczne i literackie, a także wyróżnienia Uniwersytetu Łódzkiego.
Prof. Krystyna Radziszewska – studiowała najpierw germanistykę, a potem filozofię na Uniwersytecie Łódzkim. Następnie wróciła na UŁ jako wykładowczyni języka niemieckiego. Doktoryzowała się na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a od 1995 roku jest profesorką germanistyki na Uniwersytecie Łódzkim. W 2016 roku wykładała gościnnie na Uniwersytecie w Hanowerze. Prof. Radziszewska jest członkinią Komisji ds. Historii Niemców w Polsce i otrzymała kilka wyróżnień od miasta Łodzi.
Założona w 1991 roku, FNP jest niezależną i finansowo autonomiczną polską organizacją pozarządową typu non-profit, która realizuje misję wspierania nauki w Polsce. W 2005 roku FNP podpisała umowę o współpracy z DFG, na mocy której przyznawana jest m.in. wspólna Nagroda Copernicus.
Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG) jest główną niezależną organizacją finansującą badania naukowe w Niemczech. Wspiera wszystkie dziedziny nauk ścisłych i humanistycznych poprzez finansowanie projektów badawczych na uniwersytetach i w innych instytucjach badawczych.