Prof. dr hab. Jan Woleński – laureat Nagrody FNP 2013
Urodził się w 1940 r. w Radomiu. Filozof i prawnik. Ukończył te dwa kierunki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1968 r. uzyskał doktorat z nauk prawnych, a w 1972 r. ? habilitację w zakresie teorii państwa i prawa. W latach 1963-1979 pracował w Katedrze Teorii Państwa i Prawa UJ (od 1968 r. w Zakładzie Teorii Państwa i Prawa w Instytucie Nauk Politycznych UJ), w latach 1979-1988 – w Instytucie Nauk Społecznych (od 1982 r. w Instytucie Społeczno-Ekonomicznym) Politechniki Wrocławskiej, a od 1988 r. jest związany z Instytutem Filozofii UJ. Tytuł profesora nauk humanistycznych uzyskał w 1992 r.
Stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej w latach 1989-1990 (University of Berkeley, USA) oraz 1993-1994 (Boston University, USA oraz University of Pittsburgh, USA). W latach 2003-2004 był stypendystą The Netherlands Institute of Advanced Study in Social Sciences and Humanities w Wassenaar. W 1992 r. był profesorem wizytującym na Uniwersytecie w Salzburgu (Austria), w 2003 we Lwowie, w 2008 r. ? w Sun Yat-sen (Guangzhou, Chiny) i Hebrew University (Jerozolima). Wykładowca Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Poznańskiego. Inicjator wielu konferencji naukowych poświęconych polskiej filozofii zorganizowanych za granicą, m. in. w Jerozolimie, Montrealu, Paryżu, Wiedniu i Tel Avivie.
Jest członkiem polskich i zagranicznych organizacji naukowych: Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Polskiego Towarzystwa Logiki i Filozofii Nauki (przewodniczący w latach 1999-2002), Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, Polskiego Towarzystwa Matematycznego, Polskiej Akademii Nauk (członek korespondent) Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Polskiej Akademii Umiejętności (członek czynny), Academia Europea, American Mathematical Society, Aristotelian Society, Brentano Gesellschaft, Institute ?Vienna Circle?, European Society for Analytical Philosophy (przewodniczący 2006-2008), Internationale Institut de Philosophie. W latach 1992?2012 był delegatem Polski do International Union of History and Philosophy of Science/Division of Logic, Methodology and Philosophy of Science. Obecnie jest przewodniczącym Komitetu Etyki w Nauce PAN. Należy do licznych rad redakcyjnych krajowych i zagranicznych, zarówno czasopism (?Filozofia Nauki?, ?Kwartalnik Filozoficzny?, ?Principia?, ?Przegląd Filozoficzny?, ?The Polish Journal of Philosophy? (przewodniczący), ?Axiomathes, ?Conceptus?, ?History and Philosophy of Logic?, ?Dialectica?, ?The Monist?, ?Theoria?, jak serii książkowych (Biblioteka Filozofii Współczesnej, Synthese Library).
Wypromował 25 doktorów. Jest autorem łącznie prawie 2000 publikacji, w tym 650 zagranicznych. Wśród nich są m.in. 29 książek, w tym 5 monografii oraz 620 artykułów. Do jego najważniejszych książek należą: Z zagadnień analitycznej filozofii prawa (1980, 2 wyd. 2013), Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska (Warszawa, 1985; wyd. angielskie, 1989, wyd. rosyjskie 2004, wyd. francuskie 2011, wyd. rumuńskie 2013), Granice niewiary (Kraków, 2004), Matematyka i epistemologia (2004), Epistemologia. Poznanie, prawda, wiedza i realizm (Warszawa, 2005), Wiedza o etyce (2008, wspólnie z J. Hartmanem), Historia filozofii polskiej (2010, wspólnie z J. Skoczyńskim) oraz zbiory artykułów W stronę logiki (1996), Essays in Logic and Its Applications in Philosophy (2011), Historico-Philosophical Essays (2012). Jego prace ukazały się po polsku, angielsku, francusku, hebrajsku, hiszpańsku, niemiecku, rosyjsku, rumuńsku i ukraińsku.
Laureat licznych nagród, w tym: Nagrody im. Tadeusza Kotarbińskiego w dziedzinie filozofii (PAN, 1987) nagrody Societatis Scientiarium Varsoviensis Premium Triennale (1991), Nagrody Ministra Edukacji (1993), Nagrody Miasta Krakowa za osiągnięcia naukowe (1996), Nagrody Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcia naukowe (2002), Lauru Jagiellońskiego (2009). Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011).
Prof. Jan Woleński otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w 2013 r. w obszarze nauk humanistycznych i społecznych za wszechstronną analizę prac szkoły lwowsko-warszawskiej i wprowadzenie jej dokonań do międzynarodowego dyskursu współczesnej filozofii.
Profesor Jan Woleński zajmuje się historią filozofii, zwłaszcza filozofii polskiej, logiką formalną i jej historią, filozofią języka i epistemologią, etyką i filozofią prawa – jest dziś jednym z najbardziej rozpoznawalnych w świecie filozofów polskich.
Laureat Nagrody Fundacji kontynuuje tradycje szkoły lwowsko-warszawskiej, słynnego polskiego ośrodka myśli filozoficznej i logicznej powstałego pod koniec XIX w. we Lwowie pod egidą Kazimierza Twardowskiego. Dzięki pracom profesora Woleńskiego, a także jego kontynuatorów, polska filozofia analityczna została powszechnie uznana za jedno z największych osiągnięć humanistyki XX w.
Laureat Nagrody Fundacji rekonstruuje osiągnięcia przedstawicieli szkoły lwowsko-warszawskiej (m.in. Kazimierza Twardowskiego, Tadeusza Kotarbińskiego, Kazimierza Ajdukiewicza, Alfreda Tarskiego, Jana Łukasiewicza, Stanisława Leśniewskiego), które – w wielu przypadkach – dzięki jego publikacjom weszły do międzynarodowego kanonu współczesnej filozofii.
Prof. Woleński analizuje klasyczne pojęcia epistemologii (gałęzi filozofii zajmującej się relacjami między zdolnościami poznawczymi podmiotu a światem i rzeczywistością) takie jak prawda, poznanie i wiedza. Przedmiotem jego badań są też szczegółowe zagadnienia epistemologiczne, metodologiczne i ontologiczne takie jak np. realizm, intencjonalność, znaczenie, nominalizm, reizm, konwencjonalizm, determinizm.
Cofnij