Laureatka Nagrody FNP ’95 w dziedzinie nauk humanistycznych za dzieło historyczno-literackie Średniowiecze.

Urodziła się 6 lipca 1932 roku w Lublinie. Rodzice jej byli pedagogami: matka, Zofia z Naramowskich – polonistką, ojciec, Jerzy Kruszewski – historykiem. Do szkoły podstawowej uczęszczała w Lublinie, do liceum we Wrocławiu. Tu ukończyła studia polonistyczne, pisząc pod kierunkiem prof. Tadeusza Mikulskiego pracę Poezja funeralna Jana Kochanowskiego na tle poetyki renesansowej (druk 1956). Pracę zawodową rozpoczęła w Bibliotece im. Ossolińskich. Od roku 1961 mieszka w Warszawie i pracuje w Instytucie Badań Literackich PAN. Doktoryzowała się w roku 1963 pod kierunkiem prof. Juliana Krzyżanowskiego na podstawie monografii rękopiśmiennego zbioru nowel i romansów z końca XVII w. pt. Różne historyje (druk 1965; nagroda im. T. Mikulskiego). Habilitację uzyskała na podstawie książki Między poezją a wymową. Tradycje i konwencje prozy nowelistycznej (1970); recenzentami rozprawy byli profesorowie Julian Krzyżanowski, Maria R. Mayenowa i Stefania Skwarczyńska.

Po habilitacji objęła kierownictwo Pracowni Historii Literatury Staropolskiej w Instytucie Badań Literackich PAN. Jej zainteresowania naukowe skupiały się wówczas głównie na dziejach myśli teoretycznej (poetyki) w dawnej Polsce na tle europejskim oraz na historii wybranych idei estetycznych i literackich. Po kolejnych książkach: Staropolska teoria genologiczna (1974) oraz Poetyka i poezja (1982; nagroda Sekretarza Naukowego PAN) uzyskała stopień profesora nadzwyczajnego (1983), a następnie zwyczajnego (1991). W ciągu paru lat pracowała (początkowo w trzyosobowym zespole, następnie samodzielnie jako redaktor naukowy) nad kompendium pt. Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – Renesans – Barok (1990), przygotowując zarazem autorskie hasła do tej publikacji.

W Instytucie Badań Literackich organizowała liczne konferencje naukowe, krajowe i międzynarodowe, przeważnie interdyscyplinarne; ich efektem są tomy zbiorowe, w tym m.in. Estetyka – poetyka – literatura (1973), Jan Kochanowski i epoka renesansu (1984), Pogranicza i konteksty literatury polskiego średniowiecza (1989), Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce (1993), Łacińska poezja w dawnej Polsce (1995), Wyobraźnia średniowieczna (w druku).

Artykuły naukowe publikowała głównie w Pamiętniku Literackim, Zagadnieniach Rodzajów Literackich (w języku angielskim) oraz w licznych księgach zbiorowych, krajowych i zagranicznych. Pracę dydaktyczną prowadziła (okresowo) na Uniwersytecie Warszawskim, na Studium Doktoranckim przy IBL PAN, na Studiach Podyplomowych w macierzystej placówce. Wypromowała dwóch doktorów; aktualnie opiekuje się trzema doktorantami. Uczestniczyła w wielu sympozjach i konferencjach międzynarodowych (m.in. w Tours, w Wenecji, w Urbino). Wynikiem jej kontaktów i współpracy ze slawistami włoskimi stała się książka: Od Lamentu świętokrzyskiego do Adona. Włoskie studia o literaturze staropolskiej (1995; prezentowana w Warszawie w maju 1995 i w Rzymie w październiku 1995 r.) Obecnie prowadzi w Instytucie Badań Literackich PAN Pracownię Literatury Średniowiecza Jest redaktorem naczelnym serii wydawniczej Studia Staropolskie. Jest członkiem Rady Naukowej IBL PAN, Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej, Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza oraz Polskiego PEN-Clubu.

Pracę nad syntezą pt. Średniowiecze podjęła w połowie lat osiemdziesiątych; książka ukazała się drukiem wiosną 1995 roku w Państwowym Wydawnictwie Naukowym (drugie wydanie – w 1996). Publikacja ta została wyróżniona nagrodą Warszawska Premiera Literacka jako Książka lipca 1995 r., a następnie – w wyniku plebiscytu czytelniczego została uznana za Książkę Roku 1995.

Cofnij