Prof. Zbigniew Maciej Gliwicz – laureat Nagrody FNP 2001
Prof. Zbigniew Maciej Gliwicz urodził się w Warszawie w 1939 r. Jest związany z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie ukończył studia, uzyskał stopień doktora oraz w 1988 r. – tytuł profesora. Jest kierownikiem Zakładu Hydrobiologii Instytutu Zoologii tej uczelni.
Jest członkiem zespołów redakcyjnych trzech międzynarodowych czasopism ekologicznych, członkiem korespondentem PAN i PAU, członkiem honorowym Ecological Society of America oraz członkiem innych towarzystw naukowych.
W roku 1998 otrzymał dwie prestiżowe nagrody: nagrodę międzynarodowego Instytutu Ekologii w Oldenburgu, Niemcy („Ecology Institute Prize in Limnetic Ecology for 1997”) oraz Medal Societas Internationalis Limnologiae im. Einara Naumanna & Augusta Thienemanna („De limnologia optime merito”).
Zajmuje się ekologią planktonu i ryb oraz ekologią behawioralną i ewolucyjną, od lat badając zwierzęta wód otwartych, zooplankton i ryby.
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej wyróżniła go swoją nagrodą za wykazanie roli drapieżnictwa w kształtowaniu historii życia i zachowań zwierząt. W poświęconym tej problematyce cyklu publikacji Laureat ukazał, w jaki sposób drapieżnictwo i konkurencja o zasoby współdecydują o zachowaniach, liczebności i gatunkowej różnorodności zwierząt.
Specyfika obserwowanych przez prof. Gliwicza zwierząt oraz prostota ich środowiska pozbawionego trwałej struktury przestrzennej pozwoliła udowodnić, że pewne prawidłowości zachowań zwierzęcych są wynikiem kompromisu pomiędzy koniecznością zdobywania niezbędnego dla wzrostu i rozrodu pożywienia oraz koniecznością zapewnienia sobie przeżycia aż do chwili wydania na świat potomstwa.
Obserwowane w terenie i analizowane u zwierząt eksperymentalnych prawidłowości pozwoliły na ustalenie nowego sposobu pojmowania roli drapieżnictwa w wodach otwartych, jak również w innych środowiskach.