Ponad 48 mln zł trafi do piętnastu naukowców, którzy będą prowadzili innowacyjne badania finansowane przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej ze środków Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Wyniki prac mogą przyczynić się m. in. do powstania nowych strategii walki z bakteriami odpornymi na antybiotyki, opracowania leków hamujących namnażanie się wirusa WZW-B czy wykorzystania biomasy owadów jako naturalnego materiału paszowego.

Nagrodzeni badacze otrzymają dofinansowanie w ramach programów TEAM, TEAM-TECH oraz TEAM-TECH Core Facility.

Pokonać oporne bakterie

Jedną z nagrodzonych osób jest prof. Piotr Garstecki. W ramach w konsorcjum pomiędzy firmą Scope Fluidics a Instytutem Chemii Fizycznej PAN w Warszawie będzie on realizował projekt dotyczący problemu lekowrażliwości bakterii, który jest jednym z najpoważniejszych wyzwań i zagrożeń dla zdrowia na świecie. Ze względu na ogromną początkową skuteczność antybiotykoterapii, koncerny farmaceutyczne wygasiły w latach 80?tych XX w. programy badawcze nad nowymi antybiotykami i należy przewidywać, że w najbliższych latach nie pojawią się nowe substancje. Przy braku nowych antybiotyków, jedyną skuteczną strategią walki ze szczepami antybiotykoopornymi jest skuteczna i szeroko dostępna diagnostyka oraz wprowadzenie do użytku klinicznego skutecznych kombinacji znanych antybiotyków i antybiotyków z substancjami pomocniczymi ? mówi prof. Garstecki. Efektem projektu ma być innowacyjne urządzenie diagnostyczne, które w automatyczny sposób przeprowadzi kompleksową ocenę wrażliwości bakterii izolowanych z próbek klinicznych na wszystkie dostępne klinicznie antybiotyki oraz umożliwi testowanie wrażliwości na kombinacje antybiotyków. Opracowany zostanie również prototyp prostego w obsłudze systemu point-of-care. W pierwszym wariancie system będzie służył badaniom nad skutecznością kombinacji leków, w drugim, system zamknięty będzie przeznaczony do użytku w miejscu kontaktu z pacjentem w sytuacjach, w których niemożliwy będzie dostęp do rozwiniętej infrastruktury diagnostycznej. Projekt o całkowitej wartości ponad 4 mln zł został dofinansowany w wysokości prawie 3,7 mln zł z programu TEAM-TECH.

Powstrzymać wirusa WZW-B

Nad równie istotnym w skali światowej wyzwaniem pracuje kolejny nagrodzony badacz ? dr hab. Marcin Nowotny z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie, który uzyskał dofinansowanie w wysokości prawie 3,7 mln zł w programie TEAM. Jego badania, dotyczące poznania budowy cząsteczek odwrotnych transkryptaz z retroelementów i wirusa WZW-B, a także szczegółów mechanizmu ich działania, mogą przyczynić się do opracowania nowych substancji, które  będą hamować namnażanie się wirusa WZW-B i mogą być stosowane jako leki. Ocenia się, że na świecie, mimo dostępności szczepionki, na WZW typu B choruje około 240 milionów ludzi. Brak jest skutecznych metod terapii, stąd poszukiwania nowych leków są tak istotne ? mówi Nowotny.

Naturalne pasze

Kolejną z nagrodzonych osób jest dr hab. Damian Józefiak, który w firmie HiProMine S.A. (Robakowo k.Poznania) będzie realizował badania mające na celu wykorzystanie białka owadziego jako naturalnego materiału paszowego będącego alternatywą dla obecnie stosowanych substancji. Rosnący w skali globalnej deficyt białka paszowego powoduje intensyfikację badań nad potencjalnymi alternatywami dla modyfikowanych genetycznie składników pasz, takich jak poekstrakcyjna śruta sojowa czy mączka rybna ? mówi Damian Józefiak. Jednakże mimo, iż owady stanowią naturalny, ewolucyjny pokarm wielu gatunków ptaków czy ryb, wykorzystanie ich w diecie zwierząt nie jest dokładnie poznane. W ramach naszego projektu będziemy badać naturalne białka pozyskiwane z biomasy owadów do żywienia drobiu oraz ryb łososiowatych. Jeżeli wyniki będą pozytywne, to ich efektem będzie zwiększenie wykorzystania owadów jako naturalnego materiału paszowego. Przyczyni się to do dywersyfikacji krajowych źródeł białka i jednoczesnego uniezależnienia wielu działów produkcji rolnej od importu surowców białkowych ? dodaje Józefiak. Jego projekt o całkowitej wartości ponad 3,4 mln zł zdobył dofinansowanie w wysokości ponad 2,8 mln zł w programie TEAM-TECH.

Zbędnej tkance tłuszczowej dziękujemy

Od lepszych pasz już tylko krok do lepszego jedzenia, które z kolei chroni nas przed otyłością. Nad tym problemem pracuje inny nagrodzony badacz ? dr hab. Rafał Ciosk. Będzie on realizował projekt w Instytucie Chemii Bioorganiczej PAN w Poznaniu po powrocie do kraju z Friedrich Miescher Institute w Bazylei. Ciosk będzie starał się zrozumieć mechanizmy regulujące tkankę tłuszczową u ssaków, prowadząc badania na organizmie o nazwie C. elegans. Wykorzystując ten model, odkryliśmy nowy moduł regulujący tkankę tłuszczową ? ERM, składający się z rybonukleazy oraz jej docelowego mRNA, kodującego czynnik transkrypcyjny wspierający utratę tłuszczu ? mówi prof. Ciosk. Poza identyfikacją ścieżek kontrolujących moduł ERM, oraz szczegółową analizą dokładnego mechanizmu utraty tłuszczu, zbadamy też potencjalne funkcjonalne utrwalenie tego modułu w regulacji tłuszczu u ssaków. Na swoje badania Ciosk otrzymał ponad 3,4 mln zł w programie TEAM.

***

Do drugiego konkursu w programie TEAM zgłoszono 52 projekty. Ośmiu laureatów otrzyma dofinansowanie na łączną kwotę w wysokości ponad 27 mln zł. Nagrodzeni badacze będą prowadzić swoje projekty we współpracy z łącznie 23 naukowymi partnerami zagranicznymi.

Do konkursów w programach TEAM-TECH i TEAM-TECH Core Facility zgłoszono w sumie 32 wnioski, spośród których siedem otrzyma dofinansowanie w łącznej wysokości ponad 21 mln zł. Laureaci będą realizować badania we współpracy z 11 partnerami gospodarczymi.

Aktualnie trwa nabór do kolejnych konkursów w programie TEAM, TEAM-TECH oraz TEAM-TEACH Core Facility. Wnioski można składać do 16 stycznia 2017 r. Konkursy w tych programach będą organizowane średnio dwa razy w roku do końca 2019 r.

***

Programy TEAM, TEAM-TECH i TEAM-TECH Core Facility są realizowane przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej ze środków pochodzących z Programu Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020.

Program TEAM oferuje granty na przełomowe w skali międzynarodowej badania realizowane przez wybitnych uczonych w zespołach badawczych. Program TEAM-TECH umożliwia finansowanie projektów B+R związanych z powstawaniem produktu lub procesem produkcyjnym o dużym znaczeniu dla gospodarki. Program TEAM-TECH Core Facility natomiast oferuje środki na tworzenie lub rozwijanie usług badawczych z wykorzystaniem dostępnej aparatury naukowo-badawczej. W ramach programów można zdobyć granty w wysokości ok. 3,5 mln zł. Finansowanie jest przyznawane na okres 3 lat (z możliwością przedłużenia na kolejne 2 lata). Wnioskodawcy ? niezależnie od narodowości ? muszą posiadać co najmniej stopień naukowy doktora. W zespołach, jakie stworzą, zatrudnienie znajdą także studenci i doktoranci oraz młodzi doktorzy.

Projekty mogą być realizowane nie tylko w jednostkach naukowych, ale także w przedsiębiorstwach lub konsorcjach naukowo-przemysłowych (ten wariant nie jest możliwy tylko w module Core Facility). Oznacza to, że z finansowania mogą skorzystać również firmy, które już posiadają działy B+R i takie, które chcą te działy tworzyć. Firmy mogą otrzymać nawet do 80% dofinansowania na projekty w oparciu o zasady przyznawania pomocy publicznej.

Kontakt prasowy:

Dominika Wojtysiak, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, 22 845 95 41; 698 931 944; wojtysiak@fnp.org.pl

Materiały dla mediów:

Wyniki konkursu TEAM_Infografika

Wyniki konkursu TEAM-TECH oraz TEAM-TECH Core Facility_Infografika

Materiały zdjęciowe do nieodpłatnego wykorzystania:

Prof. Piotr Garstecki z zespołem_fot OneHD

Dr hab. Marcin Nowotny_fot. Michał Jędrak

Dr hab. Rafał Ciosk_fot. archiwum prywatne