27 września, o godz. 18.00, w siedzibie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej odbyło się dwudzieste czwarte spotkanie z cyklu WIELOGŁOS O MONOGRAFIACH FNP pod hasłem „Energia to wieczna rozkosz”. Nowoczesność a literatura romantyzmu.
Pretekstem do spotkania była książka autorstwa pana dr Kacpra Kutrzeby pt. „Kalekująca” nowoczesność a literatura. Dialektyczne przygody u zarania polskiej modernizacji, wydana w serii Monografie FNP w 2023 roku.
Autor książki zajmuje się teoriami nowoczesności, problematyką peryferyjnej modernizacji, literaturą romantyzmu oraz filozofią niemiecką. W badaniach naukowych łączy perspektywę literaturoznawczą i filozoficzną, sięgając także do teorii społecznych. Obecnie pan dr Kacper Kutrzeba prowadzi na Wydziale Polonistyki UJ zajęcia poświęcone etnologii literatury oraz filozofii kultury.
Spotkanie w Fundacji prowadziła pani prof. Iwona Węgrzyn – literaturoznawczyni związana z Uniwersytetem Jagiellońskim, a konkretnie z Katedrą Kultury Literackiej Pogranicza.
Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół problematyki związków literatury i historii oraz postrzeganych na tym tle zagadnień zbiorowej świadomości Polaków XIX wieku.
Badania te obejmują zarówno literaturę piękną, jak i krytykę literacką, biografistykę i pamiętnikarstwo.
Zaproszenie do dyskusji przyjął także pan prof. Michał Kuziak, pracownik Instytutu Literatury Polskiej UW (Zakład Komparatystyki). Pan profesor jest autorem książek poświęconych Mickiewiczowi i Słowackiemu oraz retoryce. Jest też laureatem programów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, m.in. programu START (2001).
Trzecim gościem był pan prof. Tomasz Kizwalter, zawodowo od 1978 związany z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Badacz dziejów XIX wieku; jego zainteresowania badawcze to historia idei i zbiorowych wyobrażeń w XIX i XX wieku, w tym zwłaszcza problematyka modernizacji i procesów narodowotwórczych. Pan profesor brał też czynny udział w wielu posiedzeniach rady Wydawniczej Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, jako jej wieloletni przewodniczący.
Rozmowa wielogłosowa przebiegała wokół analizy literatury powstającej w Polsce czasach wielkich przemian pierwszej połowy XIX wieku. Za Autorem goście próbowali – za pomocą różnych narzędzi badawczych – spojrzeć na początki polskiej nowoczesności by przyjrzeć się jej specyfice wynikającej z pół-peryferyjnej modernizacji. Podczas dyskusji poruszone zostały różne wymiary nowoczesności jako szerokiej formacji kulturowo-społecznej, zastanawiano się także nad zasadnością nazwania jej przez Kacpra Kutrzebę „kalekującą”. „Kalekująca” nowoczesność to właśnie nowoczesność, która mimo swoich obiektywnych ograniczeń – takich jak brak odpowiedniej bazy społecznej, ugruntowanych pojęć albo rozwiniętej samowiedzy – odważnie podejmuje próby zmierzenia się z wyzwaniami swojej epoki – twierdzi Autor.
Zapraszamy serdecznie na kolejne spotkanie z cyklu Wielogłos o Monografiach FNP, które odbędzie 22 listopada i dotyczyć będzie wybranych wątków z książki pani dr Magdaleny Chułek pt. Jak wytwarzany jest slums? Studium przypadku mieszkańców Kibery i Korogocho w Nairobi.
Fot. Karolina Siemion-Bielska