Wspieranie badań aplikacyjnych i komercjalizacji przez FNP ? ewaluacja programów INNOWATOR, VENTURES i IMPULS

Dodano: :: Kategorie: Aktualności, Nauka i biznes
-A A+

Międzynarodowy sukces rynkowy projektów dofinansowanych w ramach INNOWATORA, większa motywacja naukowców do angażowania się w komercjalizację wyników badań i powstanie nowych firm ? to tylko niektóre efekty programów Fundacji, których celem było wspieranie badań aplikacyjnych i komercjalizacji wyników badań polskich naukowców. Poniżej przedstawiamy podsumowanie raportu z ewaluacji programów INNOWATOR, VENTURES i IMPULS FNP.

INNOWATOR

Program INNOWATOR realizowany w latach 2006?2008 był skierowany do doktorantów i młodych doktorów. Jego celem było zapoznanie naukowców z funkcjonowaniem mechanizmów rynkowych i zasadami działalności biznesowej. Wsparcie było udzielane w fazie przedkomercyjnej w formie szkoleń i indywidualnego doradztwa. Do programu przyjęto 35 projektów, ale ponieważ niektóre z nich były zgłaszane przez zespoły naukowców, łączna liczna osób objętych szkoleniami wyniosła 57. Siedem najlepszych projektów otrzymało subwencje na uruchomienie przedsięwzięć biznesowych.

Spośród projektów wyłonionych w ramach programu INNOWATOR największy rynkowy sukces odniosły startupy Medicalgorithmics oraz Apeiron Synthesis.

Firma Medicalgorithmics, której założycielem i prezesem jest dr Marek Dziubiński, koncentruje się na rozwoju urządzeń i usług w dziedzinie diagnostyki kardiologicznej opartych na finansowanym w ramach INNOWATORA prototypie urządzenia PocketECG do zdalnego monitorowania kardiologicznego. Spółka Medicalgorithmics zatrudnia obecnie około 400 osób, z czego 20 pracuje w dziale B+R. Od kilku lat Medicalgorothmics sprzedaje swoje produkty w USA. W 2011 r. firma pojawiła się na rynku NewConnect, a w 2014 r. ? na parkiecie głównym Giełdy Papierów Wartościowych. Jej obecna kapitalizacja przekracza miliard złotych. Jak podsumowuje dr Marek Dziubiński ? Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że bez pieniędzy uzyskanych w programie INNOWATOR byśmy nie przetrwali.

Z kolei kierowana przez dra Michała Bieńka spółka Apeiron Synthesis, rozwijająca sfinansowane w ramach INNOWATORA katalizatory metatezy olefin, zatrudnia obecnie 19 osób (w tym 10 naukowców pracujących w laboratorium). Spółka jeszcze w 2013 r. była wyceniana na 24 mln zł, a teraz jej wartość sięga 100 ?150 mln zł. W 2014 roku firma otworzyła swój oddział w Stanach Zjednoczonych. Obecnie Apeiron Synthesis przynosi zyski, sprzedając swoje produkty m.in. do USA, Francji, Niemiec, Belgii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Hiszpanii i Kanady.  Jak podkreśla dr Bieniek: ? Gdyby nie pieniądze z INNOWATORA, to Apeiron by prawdopodobnie nie wystartował. Bez patentu, gotowej technologii, produktu ? to by się nie udało.

Niektóre projekty rozwijane w ramach szkoleń INNOWATORA, choć nie otrzymały subwencji, również znalazły swoją kontynuację. Jednej z uczestniczek programu udało się stworzyć wprawdzie nie komercyjne, ale społecznie istotne przedsięwzięcie pn. Fundacja Bank Mleka Kobiecego. Uczestniczka doprowadziła do prawnego uregulowania kwestii banków mleka kobiecego, stworzenia procedur żywienia dzieci, a obecnie finalizuje prace nad refundacją tej procedury przez ministerstwo zdrowia. Inny uczestnik programu nadal rozwija swój projekt silnika do samochodów hybrydowych we współpracy z Norwegian University of Science and Technology.

W wywiadach ewaluacyjnych uczestnicy programu INNOWATOR podkreślali, że dzięki udziałowi w szkoleniach zdobyli niezbędną wiedzę na temat zasad prowadzenia biznesu. Laureaci zwracali uwagę na motywacyjny charakter subwencji: nawet jeśli wspierane w ramach INNOWATORA projekty nie przyniosły sukcesów komercyjnych, laureaci nadal decydują się na kolejne próby komercjalizacji wyników badań i są zmotywowani do angażowania się w projekty biznesowe. Jeden z uczestników programu stwierdził: ? Gdyby nie INNOWATOR, to bym nie próbował dalej walczyć. A dzięki temu powołałem nową spółkę (?). Dzięki INNOWATOROWI zmieniliśmy nieco naszą specjalność i szukamy nowych, bardziej trwałych źródeł przewag konkurencyjnych.

IMPULS i VENTURES

Program IMPULS realizowany w latach 2014-2015 był skierowany do pracowników naukowych, którzy uczestniczyli wcześniej w programie SKILLS. Nie wprowadzono ograniczeń co do wieku czy stopnia naukowego wnioskodawców. Celem programu było promowanie badań aplikacyjnych oraz rozwój umiejętności uczonych z zakresu komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych. Wsparcie miało postać nagrody (od 80 do 120 tys. zł) w 80% przeznaczonej na realizację projektu, a w 20% na indywidualne wsparcie laureata. W ramach programu odbyły się 4 konkursy. Wzięło w nich udział 37 osób.

Program VENTURES realizowany w latach 2008?2013 był skierowany do studentów i doktorantów. Jego celem było podniesienie atrakcyjności pracy naukowej w Polsce, zainteresowanie młodych ludzi pracą naukową, a w szczególności badaniami o potencjale wdrożeniowym. Wsparcie było udzielane na etapie projektu badawczego i miało formę imiennego stypendium dla kierownika projektu oraz grantu badawczego nieprzekraczającego 35 tys. rocznie. W ramach programu VENTURES odbyło się 11 konkursów. W programie wzięło udział 91 osób.

Dawid Nidzworski_2

Na zdjęciu dr inż. Dawid Nidzworski, laureat programów START, VENTURES i IMPULS FNP, współwłaściciel m.in. startupu ETON Group, którego celem jest wprowadzenie miniaturowej wersji czujnika ? biosensora ? do wykrywania wirusa grypy. Fot. One HD.

Programy IMPULS i VENTURES były nastawione na rozwój nowych kompetencji. Dla uczestników programu IMPULS najważniejsze było zdobycie kompetencji w zakresie komunikacji z biznesem i myślenia biznesowego, a także kompetencji interpersonalnych i umiejętności związanych z zarządzaniem i organizacją pracy. Za wartościowe uznali również zdobycie kompetencji naukowych i wiedzy na temat procedury patentowej. Uczestnicy programu VENTURES w ramach projektu zarządzali często swoim pierwszym grantem i to w dodatku zdobytym na bardzo wczesnym etapie kariery ? czasami jeszcze przed ukończeniem studiów magisterskich. Dlatego też do najbardziej wartościowych kompetencji zdobytych w ramach programu zaliczali zapoznanie się z funkcjonowaniem uczelni w zakresie obsługi grantów, procedurami administracyjnymi czy postępowaniem przetargowym. Ponadto za cenne uznali zdobycie kompetencji związanych z zarządzaniem i organizacją pracy (laureaci często po raz pierwszy w życiu zlecali pracę innym lub zakładali mały zespół badawczy), kompetencji naukowych i kompetencji z zakresu komunikacji z biznesem.

Lukasz_nowak

Na zdjęciu dr inż. Łukasz Nowak, laureat m.in. programów INTER i IMPULS FNP. W ramach programu IMPULS realizował projekt pt. ?Komercjalizacja innowacyjnego, pasywnego systemu akustycznej komunikacji podwodnej?. Fot. One HD.

W programach VENTURES i IMPULS wsparcie było przyznawane na etapie projektu badawczego i podstawową miarą ich sukcesu były publikacje, patenty i uzyskane stopnie naukowe. Choć od laureatów nie oczekiwano pełnego wdrożenia i komercjalizacji, część osób (27%) podjęła takie próby lub nadal pracuje nad komercjalizacją swoich wyników. Natomiast 23% laureatów kontynuuje badania naukowe dotyczące tematu poruszanego w projekcie i planuje wdrożenie w przyszłości. Niemal 70% osób deklarowało współpracę z firmami na etapie prowadzenia badań. Najczęściej realizowaną formą współpracy w grupie laureatów IMPULSU była wymiana wiedzy i konsultacje z przedsiębiorcą (niemal 30%), a wśród laureatów programu VENTURES ? korzystanie z infrastruktury lub sprzętu przedsiębiorcy (niemal 27%). Osoby, które współpracowały z przedsiębiorstwami, lepiej oceniały zaawansowanie swojego projektu pod kątem wdrożenia (sprzedały licencję firmie, podjęły współpracę z firmą w celu komercjalizacji, same próbują wprowadzić produkt na rynek, prowadziły rozmowy z firmą na temat sprzedaży licencji na swój produkt, kontynuowały prace nad produktem w ścisłej współpracy z firmą, która przejawiała zainteresowanie komercjalizacją produktu w przyszłości).

Laureaci programów IMPULS i VENTURES po zakończeniu realizacji grantów często podtrzymywali współpracę z biznesem i nadal interesowali się badaniami wdrożeniowymi (taką deklarację złożyło 60% laureatów VENTURES i aż 80% laureatów IMPULSU), a ponad jedna czwarta laureatów obu programów założyła własną firmę. Część laureatów szukała dalszych źródeł finansowania swoich badań. Najczęściej wymienianym źródłem (40%) był NCBiR. Kolejne pod względem popularności były FNP (o środki ubiegało się ponownie 19% laureatów) i NCN (również 19% laureatów).

Cofnij